Jerzy Marcin Majewski
Gdzie jest opinia Pani minister Julii Pitery ?
Projekt ustawy o zmianie ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa koordynowany był w rządzie przez ministra Michała Boniego – Przewodniczącego Stałego Komitetu Rady Ministrów.
12 października 2010 r. Pan minister Michał Boni, stosownie do przepisu § 12 ust. 1 uchwały Nr 49 Rady Ministrów z dnia 19 marca 2002 r. – Regulamin Pracy Rady Ministrów przekazał projekt ustawy do konsultacji. Przepis ten nakłada na organ wnioskujący obowiązek skonsultowania projektu z członkami Rady Ministrów oraz z Szefem Kancelarii Prezesa rady Ministrów. Pan minister Michał Boni przesłał projekt „według rozdzielnika” – otóż rozdzielnik ów nie obejmuje Pani minister Julii Pitery, Pełnomocnika Rządu ds. Opracowania Programu Zapobiegania Nieprawidłowościom w Instytucjach Publicznych. Z formalno-prawnego punktu widzenia słusznie, bo Julia Pitera jest jedynie sekretarzem stanu a nie ministrem i chociaż jest wymieniana pośród ścisłego kierownictwa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, członkiem rządu nie jest; a tylko z członkami rządu ma obowiązek konsultować się organ wnioskujący w trybie § 12 ust. 1 Regulaminu Pracy Rady Ministrów.
Pani minister Julia Pitera ma stanowisko szczególne. Jest pełnomocnikiem rządu nie bardzo wiadomo od czego, według tytulatury ds. Zapobiegania Nieprawidłowościom w Instytucjach Publicznych. Wydawać by się zatem mogło, że działalność lobbingowa, która prowadzona jest na styku interesu prywatnego z działalnością instytucji państwowych a w szczególności organów stanowiących prawo, powinna leżeć w obszarze jej zainteresowania i kompetencji.
Stosownie do § 12 ust. 4 Regulaminu Pracy Rady Ministrów obowiązkiem Pana ministra Michała Boniego było skonsultowanie projektu z organami albo podmiotami, których zakresu działania dotyczy. Zakres działania Julii Pitery jako Pełnomocnika Rządu ds. Opracowania Programu Zapobiegania Nieprawidłowościom w Instytucjach Publicz- nych określa Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 listopada 2007 r. w sprawie Pełnomocnika Rządu do Spraw Opracowania Programu Zapobiegania Nieprawidło-wościom w Instytucjach Publicznych.
§ 3 wspomnianego wyżej rozporządzenia stanowi, że projekty aktów prawnych oraz innych dokumentów rządowych dotyczących poprawy funkcjonowania centralnej administracji rządowej podlegają zaopiniowaniu przez Pełnomocnika. A zatem Pan minister Michał Boni miał obowiązek uzyskać opinię Pani minister Julii Pitery o projekci ustawy o zmianie ustawy o wykonywaniu działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa – i to nie tyle dlatego, że Pani minister Julia Pitera – jak sama nazwa wskazuje – jest pełnomocnikiem rządu ds. korupcji (z którą lobbing jest powszechnie utożsamiany), ale dlatego, że projekt – co wynika z jego własnego uzasadnienia – służyć ma ni mniej ni więcej tylko usprawnieniu funkcjonowania centralnej administracji rządowej, czyli zajmuje się sprawami, które z mocy prawa podlegają zaopiniowaniu przez Pełnomocnika Rządu do Spraw,… itd.
W tym stanie rzeczy stwiedzić trzeba, że Pan minister Michał Boni albo naruszył prawo nie konsultując projektu z Panią minister Julią Piterą; albo kosultował projekt z Panią minister Julią Piterą i naruszył art. 6 ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa, bowiem nie udostepnił opinii i stanowiska Pani minister Julii Pitery w Biuletynie Informacji Publicznej.
Jest też trzecia możliwość. Konultacje i opinie Pani minister Julii Pitery wyrażone były ustnie bądź w dokumentach obiegowych poza procesem legislacyjnym i nie muszą być udostepniane w Biuletynie Informacji Publicznej – w takim wypadku dostęp do informacji publicznej, któremu poświęcony jest projekt ustawy o zmianie ustawy o wykonywaniu działalności lobbingowej staje się po prostu fikcją.
W pracach parlamentarnych nad projektem warto będzie zapytać Panią minister Julię Piterę jaka była jej opinia o rządowym projekcie uztawy o zmianie ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa.
Natomiast Pana ministra Michała Boniego warto będzie zapytać, dlaczego projekt nie był konsultowany z podmio- tami zajmującymi się zawodową działalnością lobbingową ani ze Stowarzyszeniem Profesjonalnych Lobbystów – czy dlatego, że nie dotyczy w ogóle działalności lobbingowej ?
W poszukiwaniu opinii Pani Minister
Brak na stronach BIP Kancelarii Przesa Rady Ministrów informacji o opinii Pełnomocnika Rządu ds. Opracowania Progamu Zapobiegania Nieprawidłowościom w Instytucjach Publicznych, skłonił mnie – w toku wykonywania czynności lobbingowych, w związku z ustawą nowelizującą ustawę o lobbingu – do zwrócenia się do Pani Minister Julii Pitery z wnioskiem o udzielenie informacji publicznej, czy projekt ten był z nią konsultowany.
1 lutego 2011 r. Pani Minister udzieliła mi odpowiedzi. Tzn. przysłała na mój adres pismo, sformułowane w żargonie biurokratycznym, w którym wyjasnia, że odpowiedzialnym za konsultowanie projektu jest organ wnioskujący, w tym wypadku Pan Minister Michał Boni, a na stronach internetowych BIP KPRM jest wykaz osób, z którymi Pan Minister Boni projekt konsultował. Pani Minister Julia Pitera odesłała mnie zatem tam skąd wyszedłem, czyli do stron internetowych dotyczących projektu nowelizacji ustawy o lobbingu, na których nie ma wzmianki o tym aby projekt był konsultowany z Panią Minister.
Trudno powiedzieć czy ze strony Pani Minister Julii Pitery taka odpowiedź to dyplomacja, czy kurtuazja wobec Pana Ministra Michała Boniego. W każdym razie nie dowiedziałem się od Pani Minister wprost czy projekt konsultowała czy nie. Aby zrozumieć dlaczego ta informacja jest ważna, nalezy cofnąć się do dnia 12 maja 2010 r. kiedy to Pani Minister Julia Pitera przesłała do konsultacji projekt założeń do projektu ustawy o lobbingu ministrom członkom Rady Ministrów i kilku organizacjom.
Tak, tak. To nie pomyłka. Rząd zaplanował, że to Pani Minister Julia Pitera opracuje ustawę o lobbingu a Pan Minister Michał Boni ustawę o zmianie ustawy o lobbingu. Już w samym założeniu, że dwa organy wewnętrznej struktury rządu, w tym samym czasie będą pracowały nad tą samą ustawą, nie wróżył nic dobrego.
Projekt założeń do projektu ustawy o lobbingu, opracowany przez Panią Minister Julię Piterę
Zaczyna się całkiem dobrze. Wstep do projektu założeń do projektu ustawy określa zasady na których rząd opiera założenia do projektu ustawy. Dowiadujemy się, że lobbing jest potrzebny, że jest elementem demokratycznego porządku w państwie prawa i że działania lobbystów mogą służyc poprawie jakości prawa. Dowiadujemy się także, że rząd dostrzega, iż obecna ustawa o działalności lobbingowej jest nieskuteczna; a w związku z tym, zamiast ją nowelizować należy opracować nową ustawę.
Projekt założeń Pani Minister Julia Pitera przedstawiła w dniu 12 maja 2010 r. przesyłając go do konsultacji, między innymi Panu Ministrowi Michałowi Boniemu. Informacja dostępna w BIP, nie pozwala jednoznacznie ustalić, czy Pan Minister Michał Boni już w tej dacie pracował nad projektem ustawy o zmianie ustawy o działalności lobbingowej (którą projekt założeń do nowej ustawy proponuje w całości uchylić), ale sekwencja czasowa dalszych wydarzeń pozwala stwierdzić, że albo prace nac nowelizacją już trwały, albo Pan Minister Michał Boni po przeczytaniu projektu założeń do projektu ustawy o lobbingu autorstwa Pani Minister Julii Pitery, złapał się za głowę i przystapił do prac nad nowelizacją ustawy (chyba tylko po to, żeby coś się wokół ustawy o lobbingu działo).
To, że Pana Ministra Michała Boniego po przeczytaniu projektu założeń do projektu ustawy o lobbingu mogła rozboleć głowa, wynika z faktu, że projekt ten jest tak zły, że bardziej już zły być nie może. Pan Minister Michał Boni dał temu – dyplomatycznie i kurtuazyjnie – wyraz w swojej opinii na temat projektu, którą skierował do Pani Minister Julii Pitery w dniu 4 czerwca 2011 r. Już w pierwszym akapicie swojej opinii Pan Minister Michał Bonii stwierdza, że projekt jest niemożliwy do zaakceptowania, bowiem powiela błędy dotychczasowej ustawy. Minister proponuje aby kwestie sporne omówić w trakcie roboczego spotkania. Czy do takiego roboczego spotkania doszło czy nie i jaki był jego wynik nie wiadomo. W toku konsultacji Pani Minister otrzymała dwadzieścia pięć opinii. Wszystkie były krytyczne. Opinia BCC – Buisness Center Club – podsumowała wszystkie zarzuty jednoznacznie. Brakowało jedynie konkluzji, że taki projekt mógł się zrodzić jedynie w chorym umyśle.
Od 12 sierpnia 2010 r. W BIP Kancelarii Prezesa Rady Ministrów brak jest jakiejkolwiek informacji o dalszych pracach nad ustawą o lobbingu prowadzonych przez Pełnomocnika Rządu ds. Opracowania Programu Przeciwdziałania Nieprawidłowościom w Instytucjach Publicznych. Brak też – poza ogólnikowym stwierddzeniem, że prace trwają – takiej informacji w pismie jakie otrzymałem od Pani Minister Julii Pitery na wniosek o udzielenie informacji publicznej. Natomiast 18 stycznia 2011 r. Rada Ministrów zaakceptowała projekt ustawy o zmianie ustawy o działalności lobbingowej opracowany przez Ministra Michała Boniego (ten nieskonsultowany z Julią Piterą) i projekt ten został przesłany z początkiem lutego do Sejmu RP – tyle tylko, że ten projekt nie dotyczy lobbingu. Dotyczy ustalenia trybu publikowania przez rząd informacji o swoich pracach legislacyjnych, czyli dotyczy materii, która w ustawie o lobbingu w ogóle nie powinna być umieszczona, bowiem dotyczy pracy samej Rady Ministrów i w ustawie o Radzie Ministrów jej miejsce.
A przepisy o zawodzie lobbysty ? Tak, tak; rząd wie że wymagają zmiany. Intensywne prace trwają…