Dla Polski jabłko to szczególny owoc i powód do dumy. Jesteśmy największym producentem jabłek w Europie i czwartym na świecie, a ich smak i jakość doceniają zagraniczni odbiorcy. Dlatego właśnie jabłko jest owocem polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej.
Okres dynamicznego rozwoju uprawy jabłoni w Polsce to lata 1918-1960. Autorem rewolucji w polskim sadownictwie, która miała miejsce po II wojnie światowej, był naukowiec, prof. Szczepan Pieniążek. Ten wybitny polski sadownik wiedzę zdobywał i propagował na uczelniach w Polsce i w Stanach Zjednoczonych, skąd po wojnie przyjechał z doktoratem.
Pierwszym jego osiągnięciem było doprowadzenie drzew do corocznego owocowania. Następne to wprowadzenie mniejszej liczby odmian, drzew niskopiennych i uprawy odmian amerykańskich. Dzięki pracom zapoczątkowanym przez prof. Pieniążka dziś możemy przechowywać owoce przez okrągły rok, od jednego zbioru do drugiego, nie tracąc na ich jakości. Ten reformator polskiego sadownictwa opublikował około 100 prac naukowych.
Jabłka w kuchni
Najbardziej znanym zastosowaniem kulinarnym jabłek są z pewnością ciasta i desery, wśród których króluje szarlotka. Do wypieków najlepiej sprawdzą się odmiany jabłek o kwaśnym smaku, np. antonówka.
Jednak jabłka stanowią także znakomity dodatek do dań wytrawnych – surówek i sałatek oraz do dań mięsnych. Orzeźwiająca jabłkowa nuta przełamuje słony smak sałatki śledziowej, a jako nadzienie do pieczonego mięsa jabłko nadaje mu kruchość i uszlachetnia. Tradycyjnym polskim daniem jest np. pieczona kaczka z jabłkami.
W Polsce popularne jest robienie przetworów na zimę. W polskich domach do słoików trafiają np. kompoty z jabłek, marmolady jabłkowe, a także jabłka prażone czy tarte, które można potem wykorzystać do ciast.
Jedz je codziennie!
Szarlotka unijna 🙂
Ciasto:
- 250 g mąki pszennej tortowej
- 250 g mąki krupczatki
- 250 g zimnego masła
- 2 żółtka
- 4 łyżki cukru pudru
- 1 łyżeczka proszku do pieczenia
- 1 łyżka kwaśnej śmietany 18%
- opcjonalnie 1 łyżka smalcu
Dodatkowo:
- 3 kg jabłek np. szara reneta
- 1-2 łyżki soku z cytryny
- 2 łyżki cukru (ilość cukru do masy jabłkowej zależy od ogólnej słodkości jabłek)
- 1 łyżeczka cynamonu
- cukier puder do oprószenia (po upieczeniu)
Zimnego masła pokrojonego w kostkę (250 g), 2 żółtka, a także schłodzoną gęstą śmietanę (1 łyżka) oraz mąkę pszenną tortową (250 g), krupczatkę (250 g), cukier puder (4 płaskie łyżki), a także proszek do pieczenia (1 łyżeczka), przekładamy do miski i dość szybko wyrabiany ciasto. Ciasto dzielimy na dwie części. Obie zawijamy w folię spożywczą lub aluminiową i wkładamy do zamrażalnika na około 20 minut.
Obieramy jabłka. Na dużą blachę potrzebujemy niecałe 3 kg. Jabłka ścieramy na tarce o dużych oczkach. Posypujemy cynamonem (1 płaska łyżeczka) i cukrem pudrem (2 łyżki) lub cukrem z prawdziwą wanilią (chociaż w dużej mierze to zależy od gustu i odmiany jabłek).
Jabłka lekko podsmażamy na suchej patelni lub w garnku z nieprzywierającą powierzchnią, przez około 15-20 minut, aż pozbędziemy się nadmiaru soku z jabłek.
Tortownicę lub większą blaszkę wykładamy papierem do pieczenia. Ścieramy na tarce jedną część ciasta. Pieczemy je przez 20 minut w piekarniku nagrzanym do temp. 190 stopni (grzanie góra-dół, bez termoobiegu, na środkowej półce). Po wyjęciu z piekarnika, na gorący spód nakładamy prażone jabłka.
Na wierzch ścieramy pozostałe zamrożone ciasto. Pieczemy przez około 45 minut w piekarniku nagrzanym do temp. 180 stopni (grzanie góra-dół, bez termoobiegu, na środkowej półce). Po upieczeniu możemy posypać przez sitko cukrem pudrem. Jeszcze ciepła a już smakuje.
Jerzego Marcina Majewskiego