Jan A.P. Kaczmarek zmarł 21 maja 2024 r.
Urodził się 29 kwietnia 1953 r. w Koninie. Pierwsze lekcje muzyki otrzymał od swojego dziadka, który był muzykiem-amatorem. W szkole zaczął tworzyć muzykę do szkolnych spektakli. W latach 70. studiował prawo na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Podczas odbywania stażu w awangardowym Teatrze Laboratorium Jerzego Grotowskiego tworzył oprawę muzyczną dla spektakli Teatru Ósmego Dnia oraz Teatru Polskiego w Poznaniu. Następnie, wspólnie z Grzegorzem Banaszakiem, założył Orkiestrę Ósmego Dnia, z którą w latach 80. odbył tournée po wielu krajach. W 1989 r. w ramach stypendium Departamentu Stanu wyjechał do USA, gdzie osiadł wraz z żoną Elżbietą i czwórką dzieci. Pisał muzykę dla filmu i teatru.
W 1993 r. otrzymał nagrodę Drama Desk i Off-Broadway Theatre Award za najlepszą muzykę teatralną roku, a w 2005 r. Oscara – nagrodę amerykańskiej Akademii Filmowej za partyturę do filmu „Marzyciel” w reżyserii Marca Forstera z udziałem m.in. Johny’ego Deppa, Kate Winslet, Radhy Mitchella czy Dustina Hoffmana. W tym samym roku otrzymał Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” nadawany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Skomponował muzykę do ponad 70 obrazów filmowych, takich jak: „Niewierna” Adriana Lyne’a, „Aimée i Jaguar” Maxa Farberbocka, „Stracone dusze” Janusza Kamińskiego czy „Quo Vadis” Jerzego Kawalerowicza. Współpracował z Lechem Majewskim i Agnieszką Holland, dla której muzycznie zilustrował m.in. „Całkowite zaćmienie”, „Plac Waszyngtona” i „Trzeci cud”. Komponował też utwory autonomiczne, zwykle rozpisane na duże zespoły orkiestrowe i chóry, w tym „Kantatę dla wolności”, którą uczcił 25. rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych i powstania Solidarności oraz „Universę – Operę Otwartą” – dzieło napisane z okazji obchodów 650-lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego.
W Polsce Jan A.P. Kaczmarek stworzył Instytut Rozbitek (w Rozbitku, gmina Kwilcz), którego celem jest działalność edukacyjna i artystyczna, m.in. łączenie młodych kompozytorów z producentami i uznanymi artystami. Jest też inicjatorem i organizatorem festiwalu Transatlantyk.
W 2023 roku na krakowskiej i łódzkiej Alei Gwiazd odsłonięto upamiętnienia poświęcone kompozytorowi.
Zmarł po długiej walce z ciężką, nieuleczalną chorobą.
requiescat in pace
W latach 70.ych należałem do grona bliskich znajomych Jana. Poznaliśmy się przez wspólnych przyjaciół z Konina. Potem bywałem częstym, żeby nie powiedzieć stałym, gościem w Jego domu rodzinnym w Koninie.
W Poznaniu, razem z Grzegorzem Banaszakiem, muzycznym partnerem Jana z duetu Orkiestra Ósmego Dnia, z Wojtkiem Bednarskim, z aktorami Teatru Ósmego Dnia, tworzyliśmy wspólny koleżeński krąg. Z czasem – jak to w życiu bywa – nasze drogi się rozbiegły; ale w pamięci pozostały czasy, gdy mieliśmy po 20.a lat, seminaria u Prof. Ziembińskiego (bo Jan, o czym mało kto pamięta, ukończył prawo na UAM), wieczory w OdNowie, mieszkanie na Inżynierskiej i sąsiedztwo na Norwida, gdzie Jan był częstym gościem Grzegorza. Pozostało też kilka zdjęć w albumie.
jmm