Czy należy rozważyć możliwość eliminacji zakazu zatrudniania adwokatów na podstawie umowy o pracę ?
Zbliża się XII Krajowy Zjazd Adwokatury. W publicznych wypowiedziach adwokatów można znaleźć sporo postulatów co do treści uchwały programowej. Izby Krakowska i Warszawska przygotowały nawet projekty uchwał. Jest zrozumiałe, że uchwała programowa musi mieć charakter ogólnych wytycznych dla nowej Naczelnej Rady Adwokackiej i nowowybranego Prezesa NRA. Te ogólne dyrektywy trzeba będzie przekuwać w konkrety. Jeden pomysł (umożliwienia młodym adwokatom zaliczenia w koszty prowadzenia kancelarii wydatków poniesionych na aplikację adwokacką) zaproponowałem w poprzednim wpisie.
Bez wątpienia podczas Krajowego Zjazdu Adwokatury dyskutowany będzie problem zniesienia zakazu wykonywania zawodu adwokata pozostającego w stosunku pracy. To problem delikatny. Z jednej strony adwokat powinien pozostawać całkowicie niezależny i takie jest uzasadnienie zakazu. Z drugiej zaś radcowie prawni, którzy mają już identyczne z adwokatami uprawnienia zawodowe, mogą wykonywać swój zawód pozostając w stosunku pracy. Ta ostatnia różnica między zwodem adwokata i radcy prawnego w sposób oczywisty dyskryminuje adwokatów.
W ankiecie przeprowadzonej w toku opracowywania „Strategii dla Adwokatury” aż 70% adwokatów opowiedziało się za zniesieniem zakazu pozostawania adwokata w stosunku pracy.
Wykonywanie zawodu (adwokata bądź radcy prawnego) w stosunku poracy ma swoje zalety. Ale mnie, adwokata starszej daty, możliwość zniesienia zakazu pozostawania przez adwokata w stosunku pracy i wykonywania zawodu, jakoś nie przekonuje. Z jednym wszakże wyjątkiem:
Uważam, że należy umożliwić wykonywanie zawodu przez adwokata w formie stosunku pracy, w którym adwokat jest pracownikiem innego adwokata bądź kancelarii prowadzonej w formie spółki adwokackiej. Na pewno byłoby to uzasadnione w stosunku do adwokatów emerytów (bądź w wieku przedemerytalnym – powiedzmy poczynając od dziesięciu lat przed jego osiągnięciem) i adwokatów korzystających z urlopów macierzyńskich (ojcowskich). Generalna możliwość pozostawania przez adwokata w stosunku pracy z innym adwokatem bądź kancelarią mogłaby być wprowadzona drobną nowelizacją Prawa o adwokaturze:
(W projekcie jaśniejszym tekstem zaznaczono propozycję postulowaną w poprzednim wpisie)
(Projekt ustawy)
USTAWA
z dnia [………………….]
o zmianie ustawy Prawo o adwokaturze
Art. 1.
W ustawie z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (t.j. Dz.U. z 2015 r. z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) po art. 76b. dodaje się art. 76c. w brzmieniu:
„Art. 76c.
1. Suma opłat z tytułu odbycia aplikacji adwokackiej może być odliczona przez adwokata, który rozpoczął wykonywanie zawodu adwokata w ciagu roku od ukończenia aplikacji adwokackiej, od przychodu osiąganego przez adwokata z tytułu wykonywania zawodu.
2. Odliczenia, o którym mowa w ust. 1. adwokat może dokonywać miesięcznie przez okres trzech lat w wysokości 1/36 sumy opłat z tytułu odbycia aplikacji adwokackiej.”.
2) art. 4b ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„Art. 4b
3. Zakaz przewidziany w ust. 1 nie dotyczy:
1) adwokatów zatrudnionych przez innego adwokata prowadzącego indywidualną kancelarię adwokacką lub przez kancelarię adwokacką prowadzoną w formie spółki oraz przez podmioty na rzecz których adwokat nie świadczy obsługi prawnej;
2) pracowników naukowych i naukowo dydaktycznych.”
Art. 2.
-
- Art. 1 punkt 1 ustawy stosuje się także do adwokatów, którzy ukończyli aplikację adwokacką w okresie 36 miesięcy poprzedzających jej wejście w życie i rozpoczęli wykonywanie zawodu w ciągu roku od ukończenia aplikacji adwokackiej.
- Adwokaci, o których mowa w ust. 1 dokonują pierwszego odpisu o którym mowa w art. 76c. ust. 2 ustawy Prawo o adwokaturze, w pierwszym miesiącu po dniu wejścia w życie ustawy.
Art. 3.
Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
***
Co poddaję pod rozwagę nowej Naczelnej Radzie Adwokackiej w zależności od treści uchwały programowej, która będzie przyjęta przez Krajowy Zjazd Adwokatury.
Jerzy Marcin Majewski
adwokat