Rok 100. lecia Odrodzonej Adwokatury Polskiej, Naczelna Rada Adwokacka rozpoczęła od Logogate a zakończyła na Bajergate. Przypomnijmy: Logogate to afera związana z wyborem oficjalnego logotypu obchodów 100. lecia Adwokatury Polskiej. Afera, bo nie o brzydotę wybranego obrazka w niej szło a o stosunek NRA do opinii środowiska adwokackiego, do głosu oburzenia adwokatów i braku jakiejkolwiek reakcji bądź chociażby wytłumaczenia czy próby obrony swojego stanowiska. Nie ma się czemu dziwić, skoro przed zaledwie kilku laty, Naczelna Rada Adwokacka uznała, że nie należy słuchać głosu adwokatów w zasadniczych, strategicznych sprawach dla Adwokatury, jeśli wcześniej nie zna się odpowiedzi. Ni mniej ni więcej Naczelna Rada Adwokacka wie lepiej i opinii adwokatów słuchała nie będzie.
Trzeba przyznać, że w swojej postawie Naczelna Rada Adwokacka jest niezwykle konsekwentna. Tak dalece konsekwentna, że jej prominentny przedstawiciel, Sekretarza Naczelnej Rady Adwokackiej, występując na posiedzeniu Sejmowej Komisji d/s Petycji okłamał Sejm. Otóż prezentując swoje własne, i większości Naczelnej Rady Adwokackiej stanowisko, Pan Mecenas Rafał Dębowski stwierdził przed sejmową komisją, że prezentuje stanowisko przeważającej większości środowiska adwokackiego. A tak nie jest.
W tej sprawie 15 grudnia 2018 r. zwróciłem się w trybie dostępu do informacji samorządowej o udzielenie informacji. I waśnie otrzymałem odpowiedź podpisaną przez Panią Mecenas Anisę Gnacikowską, Zastępcę Sekretarza Naczelnej Rady Adwokackiej. Muszę przyznać, że tempo udzielenia odpowiedzi na wniosek o udzielenie informacji jest absolutnie sprinterskie. Z udzielonej mi odpowiedzi wynika, że Pan Mecenas Rafał Dębowski przedstawiał na posiedzeniu Sejmowej Komisji d/s Petycji stanowisko Naczelnej Rady Adwokackiej wyrażone na podstawie materiału opracowanego przez Komisję d/s Praktyki Adwokackiej.
Do odpowiedzi dołączono protokół posiedzenia Naczelnej Rady Adwokackiej z 15 września 2018 r. podczas którego omówiono materiał opracowany przez Komisję d/s Praktyki Adwokackiej, który referował i prezentował Pan Mecenas Bartosz Przeciechowski. Opracowania Komisji nie dołączono ale przebieg dyskusji pozwala wnioskować, że w opracowaniu zwrócono uwagę na różnice między zatrudnieniem adwokata w stosunku pracy w ogólności a kwestią zatrudnienia adwokata na etacie przez innego adwokata bądź spółkę adwokacką. Znakomita większość zabierających głos Członków Naczelnej Rady Adwokackiej zdecydowanie opowiadała się przeciwko zniesieniu zakazu zatrudniania adwokata na podstawie umowy o pracę. Nikt z dyskutujących nie odniósł się do – znanych większości Członków NRA – wyników ankiety Strategia dla Adwokatury (prezentowanej na posiedzeniu plenarnym NRA w dniu 19 września 2015 r), z której wynika, że 70% adwokatów opowiada się za zniesieniem zakazu a w grupie adwokatów młodych za zniesieniem zakazu opowiada się około 90% adwokatów. Argumenty dyskutujących były natury ogólnej, że zniesienie zakazu ograniczy niezależność adwokatów, że zniknie ostatnia różnica między zawodem adwokata i radcy prawnego oraz że jest to krok do połączenia zawodów. W sumie takie trochę ględzenie.
Postawić należy zasadne pytanie czy większość Członków Naczelnej Rady Adwokackiej oznacza przeważającą większość poglądów wyrażanych przez środowisko. Podkreślić przy tym należy, że po dyskusji Naczelna Rada Adwokacka postanowiła nie podejmować uchwały w sprawie. Warto zapoznać się z tą częścią protokołu posiedzenia Naczelnej Rady Adwokackiej i zapamiętać (do najbliższego Krajowego Zjazdu Adwokatury) kto był za a nawet przeciw.
WYCIĄG z PROTOKÓŁU POSIEDZENIA NRA
w dniu 15 września 2018 r
Z protokołu wynika, że opracowanie Komisji d/s Wykonywania Zawodu było materiałem komparystycznym, przygotowanym jako podstawa do podjęcia decyzji przez Naczelną Radę Adwokacką (której ta jednak nie podjęła). Bez znajomości tego opracowania trudno jest stwierdzić, czy materiał ten uwzględniał wyniki ankiety Strategia dla Adwokatury, która reprezentatywnie określiła jakie są w zakresie zniesienia zakazu zatrudniania adwokatów na podstawie umowy o pracę preferencje większości środowiska adwokackiego.
Rozdźwięk między stanowiskiem większości Członków Naczelnej Rady Adwokackiej a większością adwokatów jest oczywisty. W zasadzie ujawnienie takiego rozdźwięku uzasadniałoby postulat zwołania Nadzwyczajnego Krajowego Zjazdu Adwokatury, odwołania obecnej Naczelnej Rady Adwokackiej i powołania nowej reprezentatywnej dla ogółu środowiska adwokackiego a co najmniej dla jego większości.
Ale nie dajmy się zwariować. Większość nie zawsze ma rację. Gdyby tak było, do dzisiaj uczylibyśmy się, że Słońce krąży wokół Ziemi.
Nie zmienia to faktu, że przedstawiając na forum Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej stanowiska Adwokatury Polskiej, Sekretarz Naczelnej Rady Adwokackiej nie miał prawa twierdzić, że przeważająca większość środowiska jest za utrzymaniem zakazu zatrudniania adwokatów na etacie. Za utrzymanie tego zakazu jest znakomita większość Członków Naczelnej Rady Adwokackiej. A to nie to samo.
Przypomnijmy co 13 grudnia 2018 r. mówił w Sejmie Mecenas Rafał Dębowski:
Rafał Dębowski:
„(…) uważam, że interes publiczny przemawia za pozostawieniem art. 4b ust. 1 pkt 1 w zakresie obowiązującym, gdyż środowisko adwokackie w swojej przeważającej większości – a mówię to, jako osoba uprawniona do reprezentowania środowiska adwokackiego – wyłoniona w wyborach samorządowych, oczekuje pozostawienia tego zapisu.”
Otóż jest Panie Mecenasie całkowicie odwrotnie. Środowisko adwokackie w swojej znakomitej większości oczekuje zdecydowanej zmiany art. 4 b PoA z całkowity zniesieniem zakazu zatrudniania adwokatów na etacie włącznie. Inna sprawa czy środowisko adwokackie w swojej większości ma rację. Ale oczekiwania są jednoznaczne i udowodnione badaniami ankietowymi. Pan Mecenas trochę przed Sejmową Komisją d/s Petycji pobajerował, że skoro został wybrany w wyborach samorządowych to jest uprawniony do reprezentowania środowiska adwokackiego. Owszem. Ale nie do przypisywania całemu środowisku swoich własnych poglądów, zwłaszcza jeśli wyniki ankiety Strategia dla Adwokatury były Panu Mecenasowi znane. Bajergate Panie Mecenasie. Bo Adwokatura Polska w Pana osobie nie powinna oszukiwać polskiego Semu.
PEŁEN ZAPIS WYPOWIEDZI SEKRETAZRA NRA Mec. RAFAŁA DĘBOWSKIEGO
Być może zaskoczę czytających ten artykuł (a na pewno Członków Naczelnej Rady Adwokackiej) ale podzielam pogląd wyrażony przez NRA na posiedzeniu w dniu 15 września 2018 r., że nie należy popierać legislacyjnych zapędów uchylenia zakazu zatrudniania adwokatów na podstawie umowy o pracę a już na pewno nie wolno pozostawić sprawy w rękach posłów, którzy uwzględniając zgłoszoną petycję mogli doprowadzić do zniesienia zakazu zatrudniania adwokatów na etacie ze szkodą dla środowiska adwokackiego i Adwokatury Polskiej jako całości. Ale nie godzę się na to aby mój pogląd, jak i pogląd większości Członków Naczelnej Rady Adwokackiej był w Sejmie prezentowany jako pogląd całego środowiska adwokackiego. Jest tak dlatego, bo wiem, że jestem w mniejszości. A kłamstwo ma krótkie nogi.
Opowiadając się za utrzymaniem zakazu wykonywania zawodu adwokata przez osoby pozostające w stosunku pracy określonego w art. 4 b ust. 1 PoA, ale jednocześnie zdecydowanie opowiadam się za rozszerzeniem wyłączenia określonego w art. 4 b ust. 3 PoA. Obecnie spod zakazu wykonywania zawodu adwokata przy jednoczesnym zatrudnieniu na etacie wyłączeni są pracownicy naukowi i naukowo-dydaktyczni. Sądzę, że rozszerzenie tego wyłączenia byłoby pogodzeniem zarówno większości środowiska adwokackiego jak i konserwatywnych adwokatów (do których siebie zaliczam) i większości Członków Naczelnej Rady Adwokackiej. Uważam, że Sekretarz Naczelnej Rady Adwokackiej podczas posiedzenia Komisji d/s Petycji w taki właśnie sposób winien przedstawić stanowisko Adwokatury Polskiej stwierdzając, że Naczelna Rada Adwokacka jest przeciwna nowelizacji art. 4 b ust. 1 PoA jednakże znając opinię większości środowiska adwokackiego – której nie podziela – proponuje nowelizację art. 4 b ust. 3 PoA. Jak mogłaby by wyglądać taka nowelizacja ? Ano tak:
(Projekt ustawy)
USTAWA
z dnia [………………….]
o zmianie ustawy Prawo o adwokaturze
Art. 1.
W ustawie z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (t.j. Dz.U. z 2015 r. z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) Art. 4b ust. 3 otrzymuje brzmienie:
„3. Zakaz przewidziany w ust. 1 nie dotyczy:
1) pracowników naukowych i naukowo dydaktycznych;
2) adwokatów zatrudnionych przez podmioty, na rzecz których nie wykonują oni obsługi prawnej;
3) adwokatów zatrudnionych przez innego adwokata prowadzącego indywidualną kancelarię adwokacką lub przez kancelarię adwokacką prowadzoną w formie spółki;”
2) w Art. 4 b dodaje się ustęp 4 w brzmieniu:
„4. Naczelna Rada Adwokacka określi zasady zatrudnienia adwokatów i wzory umów o pracę adwokatów, o których mowa w ustępie 3.”.
3) po art. 76b. dodaje się art. 76c. w brzmieniu:
„Art. 76c.
1. Suma opłat z tytułu odbycia aplikacji adwokackiej może być odliczona przez adwokata, który rozpoczął wykonywanie zawodu adwokata w ciagu roku od ukończenia aplikacji adwokackiej, od przychodu osiąganego przez adwokata z tytułu wykonywania zawodu.
2. Odliczenia, o którym mowa w ust. 1. adwokat może dokonywać miesięcznie przez okres trzech lat w wysokości 1/36 sumy opłat z tytułu odbycia aplikacji adwokackiej.”.
Art. 2.
1. Art. 1. punkt 2 ustawy stosuje się także do adwokatów, którzy ukończyli aplikację adwokacką w okresie 36 miesięcy poprzedzających jej wejście w życie i rozpoczęli wykonywanie zawodu w ciągu roku od ukończenia aplikacji adwokackiej.
2. Adwokaci, o których mowa w ust. 1 dokonują pierwszego odpisu o którym mowa w art. 76c. ust. 2 ustawy Prawo o adwokaturze, w pierwszym miesiącu po dniu wejścia w życie ustawy.
Art. 3.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia.
–
Ten projekt w nieco zmienionej stylistyce zgłaszałem w listopadzie 2016 r. jako postulat w dyskusji przed Krajowym Zjazdem Adwokatury
Nie twierdzę, że przedstawiona powyżej propozycja jest najlepsza. Ale jest lepsza od prezentowanej przez NRA, która sprowadza się do stwierdzenia: nie, bo nie, a własnego projektu nie mamy.
W przedstawionym projekcie powróciłem także do kwestii zaliczenia w koszty prowadzenia kancelarii adwokackiej wydatków jakie adwokaci rozpoczynający prowadzenie kancearii ponieśli na opłacenie aplikacji, o czym pisałem (i postulowałem bezpośrednio u Wysokich czynników NRA) przed Krajowym Zjazdem Adwokatury. Można było wykorzystać zgłoszoną petycję aby przedłożyć własny kompromisowy projekt. Można było przy okazji zrobić coś dla młodzieży adwokackiej.
Nie po raz pierwszy podczas posiedzenia w dniu 15 września 2018 r. Członkowie Naczelnej Rady Adwokackiej pogadali sobie wymieniając frazesy o tożsamości Adwokatury Polskiej, zamiast pomyśleć o adwokatach.
I słusznie jeden z dyskutantów podczas posiedzenia NRA w dniu 15 września 2018 r. stwierdził, że w legislacji dzisiaj, nic nie dzieje się bez przyczyny.
Przedstawienie przez Sekretarza Naczelnej Rady Adwokackiej nieprawdziwej informacji jakoby większość środowiska adwokackiego oczekiwała utrzymania zakazu zatrudniania adwokatów na podstawie umowy o pracę, jest niegodne a zarazem jedynie odracza problem. Ta sprawa wróci. A wówczas ktoś sobie przypomni, że Sekretarz Naczelnej Rady Adwokackiej – delikatnie mówiąc – mijał się z prawdą, bajerując, że jest głosem całej Adwokatury Polskiej, bo go wybrano w samorządowych wyborach.
Jerzy Marcin Majewski
adwokat
Poznań, 27 Grudnia 2018 r